28η Οκτωβρίου 1940

Το 1939 ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος .Οι ιταλικές κινήσεις εναντίον της Ελλάδας ξεκίνησαν με  τον τορπιλισμό του καταδρομικού «Έλλη» από ιταλικό υποβρύχιο στις 15 Αυγούστου 1940, μέσα στο λιμάνι της Τήνου. Ήταν 28 Οκτωβρίου 1940 περίπου τρεις το πρωί, όταν ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα Εμμανουέλε Γκράτσι χτύπησε την πόρτα της οικίας του Έλληνα πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά. Ο Γκράτσι επέδωσε στον Μεταξά τελεσίγραφο της ιταλικής κυβέρνησης με το οποίο ζητιόταν να επιτραπεί η ελεύθερη διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος. “Alors, c’est la guerre” ( Λοιπόν, αυτό σημαίνει  πόλεμος) αποκρίθηκε αυτοστιγμεί ο Μεταξάς,εκφράζοντας την επιθυμία και  ηθική επιταγή όλων των Ελλήνων .Λίγες ώρες αργότερα οι ιταλικές δυνάμεις άρχισαν τις επιθέσεις. Η ιστορία είχε κωδικοποιήσει άμεσα την απάντηση του Μεταξά εξ ονόματος όλου του Ελληνικού λαού  στην άρνηση της υποταγής αυτού στους εισβολέις και  αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με τη δυνατή  λέξη «ΟΧΙ».

Η ημέρα 28η Οκτωβρίου 1940 παίρνει το ύφος των μεγάλων εθνικών εορτών κάτι που θυμίζει τα Εκατόχρονα της Ελληνικής Επανάστασης γράφει  διορατικά ο μεγάλος  συμβολικός συγγραφέας της ανατρεπτικής γενιάς του ‘30 Γιώργος Θεοτοκάς στα Τετράδια Ημερολογίου 1939-1953 και  συνεχίζει «ξύπνησε το ελληνικό φιλότιμο. Και μια τέλεια εθνική ενότητα. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που αισθάνομαι   τέτοια ομόνοια να  βασιλεύει στον τόπο: κανείς δεν σκέπτεται αυτή τη στιγμή ότι ο εχθρός είναι δέκα φορές ισχυρότερος, ότι ο θάνατος κρέμεται από πάνω μας σ’ αυτόν τον λαμπρό ουρανό.»

Οι Έλληνες διώχνουν πίσω στο εσωτερικό της  Αλβανίας τους Ιταλούς και καταφέρνουν πριν το τέλος του έτους να πετύχουν σημαντικές νίκες στη Βόρεια Ήπειρο παρά το αφόρητο κρύο εκείνου του χειμώνα.Στην  ελληνική αυτή εποποιΐα στα βουνά της Αλβανίας συνέβαλαν όλοι οι Έλληνες,γιατί γνώριζαν όπως έλεγε και ο μεγάλος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού Αδαμάντιος Κοραής «ότι  αφ’ όσας δυστυχίας δύναται να πάθη ο άνθρωπος η πλέον απαρηγόρητος είναι η δουλεία».Έτσι  όλοι μαχόμενοι… το 1940 με μία τέλεια ομόνοια υπερασπίστηκαν αυτόν τον τόπο και την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ του.